Nhắc đến nghề làm quạt giấy truyền thống sẽ không thể nào không nhắc đến làng Kẻ Vác hay còn gọi là làng Canh Hoạch, thuộc xã Dân Hoà, huyện Thanh Oai, Hà Nội. Quạt Vác nổi tiếng bền đẹp, khi quạt có nhiều gió, nan cứng không mọt, phết bằng nước cậy tốt, dính, nhẹ, giấy dó thủ công rất mịn và dai nên xưa nay được dân gian ưa thích.
Quạt Vác bắt đầu xuất hiện từ nửa cuối thế kỷ 19, do cụ Mai Đức Siêu, người được coi là ông Tổ của làng khởi nghiệp. Người làng Vác không chỉ duy trì nghề mà còn đưa quạt giấy lên tới đỉnh cao bậc nhất ở Việt Nam. Lúc đầu, những chiếc quạt được làm rất mộc mạc. Về sau được cải tiến dần và tạo ra hàng loạt loại quạt khác nhau. Gọi theo chất liệu làm nan quạt thì có quạt cật, quạt xương, quạt sừng, quạt ngà... Gọi theo chất liệu làm mặt quạt, có quạt giấy, quạt the, quạt lụa, quạt lượt... Gọi theo độ lớn nhỏ của quạt, có quạt con, quạt vừa, quạt thước, quạt đại... Chuôi quạt có nhiều kiểu, gọi theo hình dạng, như hình quả trứng, hình tròn, hình mái chèo.. Nan quạt lúc đầu dùng tre, về sau dùng cả ngà, sừng, đồi mồi, xương. Từ quạt phất bằng giấy, sau dùng cả lụa, the, gấm... Bên cạnh đó, kỹ thuật châm kim trên quạt do thợ làm quạt ở làng Canh Hoạch sáng tạo ra. Đây là một thủ pháp kỹ thuật phức tạp và độc đáo. Từ xưa tới nay chưa thấy có những kiểu quạt châm kim nào ở nước ngoài. Quạt châm kim chỉ mới thấy có ở Việt Nam.
Thông tin chung
Tên làng nghề
|
Làng nghề quạt Vác
|
Lịch sử
|
150 năm
|
Sản phẩm chính
|
Gọi theo chất liệu làm nan quạt thì có quạt cật, quạt xương, quạt sừng, quạt ngà...
Gọi theo chất liệu làm mặt quạt, có quạt giấy, quạt the, quạt lụa, quạt lượt...
Gọi theo độ lớn nhỏ của quạt, có quạt con, quạt vừa, quạt thước, quạt đại...
Chuôi quạt có nhiều kiểu, gọi theo hình dạng, như hình quả trứng, hình tròn, hình mái chèo...
|
Số lượng người sản xuất
|
100 lao động
|
Nguyên liệu
|
Tre, giấy dó, sừng trâu…
|
Nguồn nguyên liệu
|
Tre ,tốt nhất vẫn là tre được trồng ở Lương Sơn, Hòa Bình vì tre ở đây già, giảo, dễ uốn và ít bị mối mọt; giấy dó phải là giấy dó Bắc Ninh , sừng trâu phải được lấy từ làng Thụy Ứng, Thường Tín...
|
Năng lực sản xuất
|
Khoảng 25 nghìn chiếc/năm
|
Thị trường chính
|
Thị trường nội địa
|
Một số doanh nghiệp làng nghề
|
4 cơ sở sản xuất
|
Thông tin khác
|
|